Η Δορβιτσά στα 1979

Η Δορβιτσά στα 1979

Συγκοινωνία
Το πρώτο αυτοκίνητο, ύστερα από πολλούς μόχθους, ήρθε από την Ναύπακτο στις 16 Οκτωβρίου του 1950 και άραξε μπροστά στ’ αλώνι του Γερονίκου. Το κοινοτικό συμβούλιο από ευγνωμοσύνη στο νομάρχη, που πραγματικά είχε εκδήλωση αδιάπτωτο ενδιαφέρον για την αποπεράτωση του δρόμου, ονόμασε το χώρο μπροστά στο παλιό σχολείο, πλατεία Άγγελου Παπαδοπούλου, Νομάρχη. Το χωριό συνδεόταν με λεωφορείο του ΚΤΕΛ δύο φορές την ημέρα με δρόμος για Στράνωμα – λουτρά στάχτης – Θέρμο Τριχωνίδας – Αγρίνιο.

Τηλέφωνο
Η Δορβιτσά ήταν από τα πρώτα χωριά της επαρχίας στα οποία τοποθετήθηκε τηλέφωνο. Τώρα εκτός απ’ το τηλεπικοινωνιακό πρακτορείο έχει από το 1975 πάνω από 15 αυτόματες τηλεφωνικές συσκευές και έτσι υπάρχει άμεση σύνδεση με όλα τα μέρη που επιθυμεί κάποιος.

Ταχυδρομείο
Μέχρι το 1970 το χωριό είχε κοινοτικό ταχυδρομείο. Τώρα εξυπηρετείται από αγροτικό διανομέα του ταχυδρομικού γραφείου Σίμου.

Φωτισμός
Στις 25 Ιουλίου 1971 για το χωριό ήταν μεγάλη μέρα. Η ΔΕΗ ολοκλήρωσε το δίκτυο της και άπλετο φως δόθηκε στους κοινοτικούς δρόμους και τα σπίτια.

Ύδρευση
Το χωριό παλαιότερα υδρευόταν απ’ την πλατανόβρυση. Οι γυναίκες φορτωμένες με τις τριχιές τις νεροβάρελες κουβαλούσαν νερό για λάτρα και για πιόμα. Ήταν σωστό μαρτύριο. Από το 1958 το χωριό εξυπηρετείται από το υδραγωγείο που είναι χτισμένο στην ανατολική πλαγιά της Ντουρούτης. Το νερό μοιράζεται με κατάλληλο δίκτυο σε όλα τα σπίτια. Στην αρχή στο υδραγωγείο έβαλαν το νερό της Κρύας Βρύσης, που ενισχύθηκε με το νερό της Φτίστρας, και τελευταία με την πηγή Κόμματα. Στον συνοικισμό Πηγάδια υπάρχει μια πολύ παλιά υδατοδεξαμενή που την λένε πηγάδι. Έχει μήκος περίπου 1,50 μέτρο και βάθος γύρω στα 40 εκ., πίνω το όλο ύψος είναι γύρω στο μετρό. Η σκεπή του είναι θολωτή άριστης αρχιτεκτονικής. Στην είσοδο της δεξαμενής υπήρχε πίρος, τον οποίο άνοιγαν και έπαιρναν νερό. Σήμερα η στάθμη του νερού είναι γύρω στα 20 εκ. Το νερό συγκεντρωνόταν σε πέτρινη βρύση, που υπάρχει στο βάθος και σήμερα είναι κλεισμένη από τα πουριά και κατόπιν χυνόταν στο χώρο της δεξαμενής. Η ύπαρξη του πηγαδιού αυτό φανερώνει ότι από παλιά υπήρχε οικισμός στην αγροτική περιοχή Πηγάδια.

Άρδευση
Οι κήποι, που είναι στο χωριό, ποτίζονται απ’ το νερό της Πλατανόβρυσης. Μια στέρνα στον Τριχό κι άλλη στο Πλατανοβρυσόρεμα συγκεντρώνουν το νερό για το πότισμα των κήπων. Οι υπόλοιποι κήποι ποτίζονται από το νερό άλλων πηγών, ιδιόκτητων η κοινοτικών.

Δασύλλια – Δενδροστοιχίες
Το χωριό πυκνοδασωμένο στα παλιά τα χρόνια, έφτασε στις μέρες μας ολόγυμνο. Έτσι ένας – δύο προοδευτικοί Δορβιτσώτες πήρα την πρωτοβουλία, παρά τις αντιδράσεις από κοντόφθαλμους χωριανούς, να αναδασώσουν την περιοχή στις Λάκκες, την γιομάτη από πετράλωνα, όπου μονάχα ζώα αδέσποτα τριγύριζαν. Αργότερα ο σύλλογος μας ολοκλήρωσε το έργο τον πρωτοπόρων. Έτσι με μόχθους, θυσίες και πίκρες έγινε τα δυο δασύλλια, που καμαρώνουμε σήμερα, το κοινοτικό και το σχολικό. Τι να πρωτοκαμαρώσει κανένας, τα υψηλόκορμα κυπαρίσσια, τα περήφανα πεύκα, τα σπαθωτά ελάτια, τους φανταχτερούς πυράκανθους, τις ντροπαλές κλαίουσες ιτιές, τις ευωδιαστές μοσχοϊτιές και τόσα άλλα. Την καταπράσινη εικόνα την συμπληρώνουν οι δενδροστοιχίες. Μια δεντροστοιχία ξεκινάει από την πλατεία Δαμασκηνού και κοντεύει να φτάσει στο γιοφύρι, με στιλάτες ακακίες και ανάμεσα σ’ αυτές κοκκινωπές και κάτασπρες πικροδάφνες κι άλλη δεντροστοιχία από λυγερόκορμες λεύκες και ακακίες ξεκινάει από τον Τριχό και φθάνει μέχρι τις Δρούγες. Το σμαραγδένιο περιδέραιο των δασυλλίων και των δενδροστοιχειών, που είναι αληθινό κόσμημα στο χωριό, συμπληρώνω τα αυτοφυτεμένα δασάκια του Αϊ-Λια και της Ντουρούτης με την πρωτόγονη ομορφάδα τους.

Πλατείες
Στο κέντρο του χωριού, στρωμένη με κάτασπρες πλάκες, ευρύχωρη και επιβλητική, φαντάζει από το 1974 η πλατεία Αντιβασιλέως Δαμασκηνού. Στο βορεινό μέρος της πλατείας που βρίσκεται η προτομή του αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού, έργο του Τηνιακού γλύπτη Στρατή Φιλιππότη. Αντίκρυ στην πλατεία Δαμασκηνού στο νότιο μέρος είναι η δεντροφυτεμένη Πλατεία Ηρώων, όπου τοποθετήθηκε το Μνημείο των Πεσόντων Δορβιτσωτών στους νεότερους αγώνες του έθνους. Η αναθηματική στήλη φέρει την παρακάτω επιγραφή, που είναι απόδοση στη Νεοελληνική του επιγράμματος του Σιμωνίδη για τους ήρωες των Πλαταιών.

Κι αν πέθαναν, δεν είναι πεθαμένοι
τους ξαναφέρνει στη ζωή
έξω απ᾽τα δώματα του Άρη
της αντρειάς η δόξα.

Η στήλη πλαισιώνεται αριστερά και δεξιά με δύο μαρμάρινες πλάκες, η μία με τα ονόματα των Αξιωματικών και Υπαξιωματικών κι η άλλη με τα ονόματα των Οπλιτών που θυσιάστηκαν για την Πατρίδα. Δεξιά του μνημείου πεσόντων στην ίδια πλατεία βρίσκεται το απέριττο μνημείο του 1821. Ένας τύμβος από πουριά της κεφαλοβρύσικης περιοχής, πλαισιωμένος από μερικές μαρμάρινες πλάκες μετά ονόματα των Δορβιτσωτών αγωνιστών της επανάστασης του 1821, είναι η λιτή σύνθεση του μνημείου. Στο χώρο μεταξύ της Πλατείας Δαμάσκηνου και Πλατείας Ηρώων διαμορφώνεται η Πλατεία Βασίλη Γιώτη, στην οποία βρίσκεται και μια καλαίσθητη βρυσούλα. Ανάμεσα στα σπίτια Κ.Ταρανά, Ν.Παντελή και Παπαγιώργη Καραγιάννη σχηματίστηκε η Πλατεία Γεράσιμου Δότσικα, Ταγματάρχη. Στο Εικόνισμα διαμορφώθηκε μια όμορφη πλατεία η Γαλήνη, με τέσσερα αναπαυτικά παγκάκια, γαλήνια θέση για συλλογισμούς και ρεμβάσματα, όπου είναι το απογευματινό στέκι του Δορβιτσώτη. Στις Δρούγες, το μπαλκόνι του χωριού, στολισμένη με αναπτυσσόμενες λεύκες βρίσκεται η μικρή πλατεία <Το Πανόραμα>, απ όπου Ο παρατηρητής βλέπει όλα σχεδόν τα σπίτια του χωριού. Το Πετράλωνο, που απόμεινε στις <Λάκκες> κοντά στο σχολείο, δεν νιώθει πια τα πέταλα των ιδρωμένων αλόγων να χτυπούν επάνω στις ολόασπρες πλάκες του. Τώρα φυλαγμένο μνημείο μιας παλιάς εποχής έντονης καλλιέργειας, μόνο παιδικά τρεχάματα αισθάνεται και χαρούμενα ξεφωνητά ακούει. Δίπλα του στη νότια πλευρά του στέκεται ολόρθη η <κοτρωνούλα> λες και είναι ακοίμητος φρουρός του. Εκεί στον περίγυρο του αλωνιού, όπου το δροσερό αεράκι φυσάει ασταμάτητα, απολαβαίνει ο στρατοκόπος την ομορφιά της φύσης αγναντεύοντας τις ψηλές βουνοκορφές.

Δρόμοι
Μα κοντά στα αλλά ο Δορβιτσιώτης δεν ξέχασε τους δρόμους του. Γραφικά δρομάκια συνδέουν τις γειτονιές του χωριού και στα περισσότερα σπίτια φτάνει αυτοκίνητο. Αρκετοί από τους δρόμους είναι τσιμεντοστρωμένοι και σχεδόν όλη έχουν όμορφες πινακίδες με την ονομασία τους.

Κέντρο παιδικής χαράς
Ανάμεσα στο αλώνι και το σχολείο έχει ιδρυθεί από το 1972 σε περιφραγμένο και δενδροφυτευμένο χώρο, η <παιδική χαρά>, με πέντε όργανα, όπου βρίσκει διέξοδο η τάση των παιδιών για κίνηση και παιχνίδι. Είναι αληθινή χαρά των παιδιών.

Περιδιαβάσματα σε όμορφες τοποθεσίες
• Ανέβασμα στην κορυφή του Καρδαρά, ξεδίψασμα στο παγωμένο νερό της Καρδαρόβρυσης κι αγνάντεμα σε έναν ατελείωτο ορίζοντα.
• Περίπατος στον Πουρναράκι, προσκύνημα στον Άι Κοσμά και θαυμασμό στις φανταχτερές αποχρώσεις στο ηλιόγερμα.
• Απόλαυση της φύσης στην Γερακαριώτισσα και ευλαβικό προσκύνημα στην Παναγία.
• Περίπατος στην ακροποταμιά τη γεμάτη από πλατάνια, όπου με μόνη συντροφιά το μουρμουρητό του Κότσαλου και τα ομορφοκελαδήματα των πουλιών μπορεί κανείς να αισθανθεί και να χορτάσει όλο το μεγαλείο της φύσης σε όλη την απαράμιλλη ομορφιά της.
• Προχωρώντας ολοπόταμα ανατολικά θα φτάσεις στο στενό της Πωγωνιάς, όπου φαντάζει με την κυρτωμένη ράχη της σαν αγριόγατα πέτρινη γέφυρα, απομεινάρι παλιάς εποχής.
Σαν αφήσεις το ποτάμι, ξαπόστασε στα πλατάνια του Κεφαλόβρυσου κι έσβησε τη δίψα σου στα δροσερά νερά.

Πνευματικό κέντρο
Σε ένα δωμάτιο κάτω από την πλατεία γίνεται μια προσπάθεια να μαζευτούν διάφορα λαογραφικά και ιστορικά αντικείμενα για να αποτελέσουν τη βάση ενός Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου.

Καταστήματα
Πολλά μαγαζιά είχε το χωριό παλιότερα. Τώρα απόμεινε το γενικό κατάστημα του Μήτσου Μανίκα, φημισμένου για τα νοστιμότατα κοκορέτσια και σπληνάντερά του και το μικρό καφεπαντοπωλείο του Νίκου Ασημακάκη.