Αγωνιστές του 1821.
Αγωνιστές του ᾽21
Σαν άρχισε το τουφεκίδι για την λευτεριά τα Δορβιτσωτόπουλα δεν έμειναν άπραγα, μ᾽ ορμή ρίχτηκαν κι αυτά στου πολέμου την αντάρα. Σε τούτη τη γωνιά θ᾽αναφέρουμε τα παλικάρια για τα οποία υπάρχουν έγγραφα στοιχεία η η παράδοση διέσωσε και μεταφέρει από γενιά σε γενιά τα κατορθώματά τους. Οι άλλοι, και δεν είναι λίγοι, που τους σκέπασε της λησμονιάς η βαριά ταφόπετρα, είναι ζωντανοί μέσα στις καρδιές μας μαζί με χιλιάδες άλλους άγνωστους και αφανείς αγωνιστές. Κι αν βοηθήσει η τύχη και βγουν στο προσκήνιο της Ιστορίας, θα πάρουν και αυτοί τη θέση που τους πρέπει.
- Γεώργιος Κραβαρίτης η Παχούμιος (Παχώμιος), Οπλαρχηγός.
Με το σώμα του από Δορβιτσώτες κι άλλους Κραβαρίτες πολέμησε κοντά στον Αθανάσιο Διάκο. Μάλιστα η παράδοση αναφέρει ότι ήταν καλόγερος μαζί με τον Διάκο στον Άι-Γιάννη της Αρτοτίνας. Ήταν γενναίο και ατρόμητο παλικάρι, γι αυτό κι ο Διάκος του εμπιστεύθηκε τη σημαία του σώματός του, τον έκανε σημαιοφόρο. Πολέμησε με την έναρξη της επανάστασης στη Λιβαδειά και στην Αταλάντη. Μα εκεί που φάνηκε η ανδρεία του και η παλικαριά του ήταν στην Αλαμάνα. Σαν λιοντάρι πολέμαγε δίπλα στο Διάκο. Ο Σημαιοφόρος συναγωνιζόταν τον αρχηγό του, στο θάρρος και την ανδρεία. Έπεσε μετά των συντρόφων του ηρωικά μαχόμενος, λένε οι οπλαρχηγοί στα πιστοποιητικά, που σώζονται στην Εθνική βιβλιοθήκη. Κι ο άγνωστος, ως τα χθες, Δορβιτσώτης οπλαρχηγός προβάλλει ολόρθος στο προσκήνιο της Ιστορίας, γιατί έκανε πέρα για πέρα το χρέος του στην Πατρίδα.
- Αγαθάγγελος, καλόγερος στο Μοναστήρι της Αμπελακιώτισσας.
Άγνωστο από ποια Δορβιτσώτικη οικογένεια κατάγεται. Συνεχίζοντας την παράδοση των Εθνομαρτύρων κληρικών συνδύασε άριστα το σταυρό με το τουφέκι, πολεμώντας για Χριστό και Πατρίδα. Στις 22 και 23 του 1825 πολεμάει στην Παπαδιά και διακρίνεται. Τον ίδιο χρόνο με το στρατιωτικό σώμα του Κίτσου Τζαβέλα, προσπαθεί να μπει στο Μεσολόγγι. Όμως δεν ήταν τυχερό, πιάστηκε από τους Τούρκους, που τον παλουκώσανε. Φοβερό το μαρτύριο του τον καθαγίασε και τον καταξίωσε στις καρδιές μας για πάντα.
- Πολύκαρπος.
Καλόγερος κι αυτός στην Αμπελακιώτισσα και συμπολεμιστής του Αγαθάγγελου μαζί στης εκκλησιάς τη στράτα, μαζί στου πολέμου τη βουή, μαζί και στην μαρτυρική πορεία του θανάτου. Ο Πολύκαρπος πιο τυχερός για λίγο, μπήκε με τους Τζαβελαίους στο Μεσολόγγι. Σε σύντομο όμως χρόνο, ενώ πήγαινε μαντατοφόρος στην κυβέρνηση στο Ναύπλιο, τον πιάσανε οι Τούρκοι και τον κατακρεούργησαν. Ο Πολύκαρπος, ο ταπεινός γόνος όπως λένε των Παπαγιανναίων, ακολούθησε τον συντοπίτη του Αγαθάγγελο στο δρόμο της θυσίας. Πολύκαρπος και Αγαθάγγελος δύο λαμπρά αστέρια μέσα στο πάνθεον των ηρώων, που θυσιάστηκαν για να ανάψει της λευτεριάς η δάδα.
- Γιώργος Κ. Αγραφίτης.
Ήταν γιος του Κώστα Αγραφίτη, από τα Άγραφα, που προεπαναστατικά κατοίκησε στο χωριό. Η κόρη του Βασιλική ήταν μητέρα του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού. Ο γιος του Κώστας έκανε το γραμματοδιδάσκαλο στο χωριό. Η δράση του στον αγώνα φαίνεται ανάγλυφη στα έγγραφα που σώθηκαν. Άρχισε στα Κράβαρα με την έναρξη της επανάστασης και κορυφώθηκε στο Αιτωλικό, όπου πληγώθηκε σοβαρά.
- Χαράλαμπος Στ. Σταύρου.
Γεννήθηκε στα 1800 στον Πόδο. Οι γονείς του ήταν ο Σταύρος και η Αναστασία. Μετά την καταστροφή ήταν ο πρώτος κάτοικος του χωριού, αφού παντρεύτηκε μια μικρή Δορβιτσωτοπούλα την Βασιλική. Η δράση του σε όλη τη διάρκεια του αγώνα ήταν παραδειγματική και φαίνεται παραστατικά στα έγγραφα που διασώθηκαν στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες κάτω από ονομαστούς οπλαρχηγούς και ιδιαίτερα διακρίθηκε στην Έξοδο. Το κύρος του ήταν μεγάλο, γι’ αυτό μεταπελευθερωτικά ερύθμιζε τα ζητήματα του χωριού με τον Παπαχρήστο Στουρνάρα. Είναι ο Γενάρχης των Χαραλαμποπουλαίων.
- Νικόλαος Αθανασίου η Γιαβρούτας.
Οπλαρχηγός του αγώνα με θαυμαστή δράση. Γεννήθηκε στα 1805 στον Πλάτανο και μεταπελευθερωτικά εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Δορβιτσά. Η δράση του στον αγώνα είναι εκπληκτική. Πληγώθηκε στην Κλείσοβα, ανδραγάθησε στην Έξοδο, πολέμησε στην Στερεά κι ακόμα στην Κρήτη αγωνίστηκε. Παραμελημένος και ξεχασμένος, όπως τόσοι άλλοι αγωνιστές, ζητούσε κι αυτός ένα κομμάτι ψωμί στα 1865 να θρέψει την φαμίλια του, όπως φαίνεται στα έγγραφα που δια σώθηκαν.
- Ιωάννης Αθανασίου η Γιαβρούτας.
Αδερφός του προηγούμενου. Οπλαρχηγός κι αυτός στον αγώνα με αξιόλογη δράση. Αναφέρεται σε όλους τους καταλόγους του Στρατηγού Σιαφάκα. Μεταπελευθερωτικά ονομάστηκε αξιωματικός και υπηρέτησε στο ΙΗ Τάγμα του Γιάννη Π. Φαρμάκη. Στα 1840 τον βρίσκουμε ανθυπολοχαγό στο λόχο του Σιμιώτη Λοχαγού Σπύρου Ξύδη. Αργότερα κατοίκησε στην Δορβιτσά και η κόρη του Αικατερίνη, όπως φαίνεται απ το βιβλίο γάμων, παντρεύτηκε τον Δορβιτσώτη Γιάννη Γ. Μαλάμο. Στα 1844 αναφέρεται ανάμεσα σε άλλους πούχαν το δικαίωμα του ενόρκου στο Δήμο Προσχίου.
- Χρίστος Αθανασίου η Γιαβρούτας.
Αδερφός των προηγούμενων. Ήταν και αυτός αγωνιστής στον αγώνα με δράση αξιόλογη. Μεταπελευθερωτικά εγκαταστάθηκε κι αυτός στο χωριό όπως και τα άλλα αδέρφια του. Η κόρη του Φώτω, παντρεύτηκε τον Παπαχρηστοκώστα, παππού του Μητροπολίτη Φθιώτιδας Δαμασκηνού.
- Ιωάννης Λύτρας.
Αναφέρεται στους καταλόγους του Στρατηγού Σιαφάκα. Η καταγωγή του κατά μια εκδοχή ήταν από το Νταουκλί, χωριό του Δομοκού. Άλλοι όμως υποστηρίζουν οτι ήταν από το Δραγαμέστο, εγκαταστάθηκε με τους γονιούς του και τ αδέλφια του στη Λαμποτινά κυνηγημένοι από τους Τούρκους και τελικά κατέληξε στην Δορβιτσά. Οι υπόλοιποι διασκορπίστηκαν σε άλλα χωριά για να χάσουν οι Τούρκοι τα χνάρια τους.
- Παπαγιάννης Χρ. Παπαχρίστου η Τσοπέλης.
Αναφέρεται στους καταλόγους του Καπετάν Π. Φαρμάκη. Μεταπελευθερωτικά έγινε ιερέας.
11.Αντίπας Ανδρ. Παπανδρέου.
Σύμφωνα με την παράδοση ήταν οπλαρχηγός με μεγάλη δράση στα Βενετικοχώρια και Κραβαριτιχώρια. Είναι γνωστός στους παλιούς γέροντες σαν Καπετάν Αντίπας.
- Γεώργιος Δ. Σιάχος
Αγωνιστής του 1821 με σημαντική δράση. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες. Διακρίθηκε ιδιαίτερα στην Έξοδο.
- Χαράλαμπος Τιροβιτζιώτης.
Αναφέρεται στους καταλόγους του Σιαφάκα. Άγνωστο ποιός είναι.
- 14. Γιάννης Τιροβιτζιώτης.
Αναφέρεται στους καταλόγους σαν Γιάννης από Τιροβίτσα. Ποιός είναι άραγε αυτός ο Γιάννης; Είναι ο Παπαγιάννης; ο Ντοτζικογιάννης; ο Γιάννης ο πατέρας του Κουτοήλου; ο Γεωργαροάννης; ο Παπανδρεογιάννης; ο Ασημοκοάννης; Η κάποιος άλλος; Ποιός μπορεί να ξέρει.!!!
