Τρανές Γιορτές. Μεγάλη βδομάδα.

Το μεγαλοβδόμαδο αρχίζει το Σάββατο του Λαζάρου και τελειώνει με την Ανάσταση. Οι νιόπαντρες την χρονιά αυτή φέρνουν <<τ Αϊλάζαρ>> στον εσπερινό ένα δεμάτι βάγια στην εκκλησιά, που τα ‘χει κόψει νέος που έχει και τους δύο γονιούς. Την άλλη μέρα θα τα μοιράζει ο παππάς στο εκκλησίασμα. Του Αγίου Λαζάρου το πρωί τα παιδιά τραγουδούν τα <<Λαζαρινά Καλάντα>>.

Σήμερα έρχεται ο Χρήστος, ο επουράνιος θεός, στην πόλη Βηθανία Μάρθα κλέει και Μαρία…. Ύστερα αρχίζουν οι ετοιμασίες για τις χρονιάρες μέρες που έρχονται. Τα σπίτια αστράφτουν από καθαριότητα. Οι σούβλες ετοιμάζονται, οι φούρκες πάνω στις οποίες θα στηριχτούν οι σούβλες με τα αρνιά τοποθετούνται σε απάνεμο μέρος. Για καλό και για κακό έχουν πρόχειρο και κανά μουσαμά για να μην πιάσει καμιά μπόρα. Επίσης τα ξύλα και τα ξυλοκάρβουνα ετοιμάζονται για το ψήσιμο του οβελία. Τα αυγά βάφονται κόκκινα και τα βράδια όλοι στις ακολουθίες των Παθών. Την Μεγάλη Παρασκευή το πρωί τα παιδιά ψέλνουν το μοιρολόγι της Παναγίας.

<<Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα>>, ενώ στα μαγαζιά κανένας δεν χαρτοπαίζει. Άλλωστε απ’ την κορφή του ταβανιού <κρέμεται ο φάντης>, για να δείξει με έμφαση την απαγόρευση. Το βράδυ όλοι πάνε στον Επιτάφιο, που φρόντισαν να τον στολίσουν με αγριολούλουδα οι κοπελιές. Τα παιδιά περνάνε κάτω απ τον Επιτάφιο για νάναι ευλογημένα και όλο το εκκλησίασμα παίρνει λουλούδια απ᾽τον Επιτάφιο. Στην ανάσταση πια όλοι πάνε στην εκκλησία. Ο Παπάς δε βγάζει Ανάσταση αν δεν μαζωχτούν όλα τα σόγια. Σαν βγει στην Ωραία Πύλη με το <Λαμπροφώς> γίνεται μεγάλη προσπάθεια ποιος να πρωτοπάρει το φως της Ανάστασης. Με την απόλυση ανταλλάσσονται ευχές και ξεκινάνε για τα σπίτια τους προσπαθώντας να πάνε αναμμένο το κερί με το αναστάσιμο φως για να ανάψουν το καντήλι του σπιτιού, <για να λαμπρύνει το σπίτι>. Τη Λαμπρινή ανήμερα πρωί -πρωί βάζουν το πατροπαράδοτο αρνί στη σούβλα, φτιάχνουν πεντανόστιμα κοκορέτσια και σπληνάντερο και αρχίζει γλέντι τρικούβερτο, ενώ ο <σιόρος> δίνει και παίρνει. Τ απόγιομα γίνεται η <Αγάπη>. Αυτή τη μέρα κανένας δεν πρέπει να μαλωμένος με τον άλλον. Μετά την Αγάπη γινόταν παλιότερα χορός στο Χοροστάσι της Εκκλησιάς. Στο Λαμπροφέγγαρο τ᾽ανύπαντρα κορίτσια πετάνε τις καλτσοδέτες τους λέγοντας,

Φεγγαράκι της Λαμπρής,

ποιον θα πάρω να μου πεις;

Πιστεύουν ότι όποιον θα ονειρευτούν το βράδυ, εκείνον και θα παντρευτούν.

Από το βράδυ της Ανάστασης αρχίζει το <Ασπροβδόμαδο η Λαμπροβδόμαδο>. Την Λαμπροδευτέρα όλοι πάνε στην Παναγία την Γερακαριώτισσα. Την Λαμπροτρίτη πηγαίνουν στην εκκλησία για την Τρίτη Αγάπη. Την Λαμπροπαρασκευή της Ζωοδόχου Πηγής, της Ελεούσας, είναι μεγάλη γιορτή. Την Κυριακή του Θωμά τελειώνει το λαμπροβδόμαδο με τις τόσες χαρές.

Απόσπασμα από το βιβλίο του

Χαράλαμπου Δημ. Χαραλαμπόπουλου

Ναυπακτιακά μελετήματα.